وسط محققین ایرانی انجام شد؛ ساخت دستگاه هوشمندی که می تواند با یک قطره خون آزمایش CBC بگیرد

 هوش مصنوعی کاربردهای بیشماری در زمینه پزشکی و درمان دارد. معنی این کاربرهای بیشمار آن است که از تشخیص ارتباط بین کدهای ژنتیکی گرفته تا استفاده از ربات های هوش مصنوعی برای عمل های جراحی دشوار، همه و همه از این فناوری های نوین در بهبود حال بیماران و کمک به پزشکان استفاده می شود. جمهوری اسلامی ایران نیز طی سال های اخیر، با همت محققین خود توانسته گام های اساسی را در راستای استفاده از این تکنولوژی نوین در زمینه پزشکی بردارد. در این راستا روز گذشته یکی از محققان کشورمان موفق به ساخت نوعی دستگاه هوشمند شده است که می تواند آزمایش CBC یا شمارش کامل خون که جزء پرسفارش‌ترین آزمایش خون در آزمایشگاه‌ها است را برخلاف نمونه گیری های سنتی که علاوه بر زمان بر بودن ، برای بیمار معمولا درد و کبودی را نیز در پی دارد ، تنها با گرفتن یک قطره خون و بدون مراجعه به آزمایشگاه ها انجام دهد و پاسخ آن را نیز با دقت بالا و در مدت ده دقیقه در اختیار بیمار قرار دهد.

آزمایش CBC چیست ؟

آزمایش شمارش کامل خون (Complete Blood Count) یا هموگرام‌ که در اصطلاح پزشکی به آن “سی بی سی” CBC می‌گویند آزمایشی است که اطلاعات کلّی درخواستی پزشک یا دیگر متخصّصان علوم پزشکی درباره سلول‌های خون بیمار را ارائه می‌کند. یک تکنسین، نمونه خون بیمار را گرفته و تعداد تقریبی و نوع سلول‌های خونی در هر واحد حجم (میلی‌لیتر ) را گزارش می‌کند. همچنین متغیرهای کمی مانند میزان هموگلوبین خون و حجم متوسط گویچه‌های سرخ نیز توسط دستگاه آزمایش‌کننده گزارش می‌شوند.

به طور کلی این آزمایش به تشخیص طیف گستردهای از اختلالات، از کم خونی و عفونت گرفته تا سرطان، کمک می‌کند.

چه زمانی آزمایش CBC تجویز می‌شود؟

ممکن است پزشک به عنوان بخشی از چک‌آپ روتین یا درصورت بروز علائم مربوط به خونریزی یا کبودی آزمایش CBC تجویز کند. آزمایش CBC در موارد زیر به پزشک کمک می‌کند:

۱- ارزیابی سلامت عمومی:

بسیاری از پزشکان با تجویز این آزمایش دید کلی از وضعیت سلامت شما به دست می‌آورند. این آزمایش در معاینه و بررسی مشکل نیز به پزشک کمک می‌کند.

۲- تشخیص بیماری:

اگر علائمی نظیر ضعف، خستگی، تب، سرخی، التهاب، کبودی یا خونریزی داشته باشید، پزشک CBC تجویز می‌کند.

۳- کنترل بیماری:

اگر مبتلا به اختلالی باشید که روی شمارش کامل خون تاثیر می‌گذارد، پزشک مرتبا CBC تجویز می‌کند تا وضعیتتان تحت کنترل و نظارت باشد.

۴- کنترل روند درمان:

بعضی از داروها روی تعداد گلبول خون تاثیر می‌گذارند بنابراین لازم است مرتبا این آزمایش را انجام دهید. پزشک با توجه به CBC می‌تواند میزان تاثیر پروسه‌ی درمان را بسنجد.

روش انجام آزمایش CBC چگونه است ؟

انجام این آزمایش به روش های سنتی در کشو انجام می شود و معمولا نمونه برداری به صورت وریدی از بیمار گرفته می شود . این نوع آزمایش، که به آزمایش خون نیز شناخته می شود معمولا کمی احساس ناخوشایند به دنبال دارد چرا که با ورود سوزن به پوست، احساس درد خفیفی بیمار را آزرده می کند و حتی بعضی از افراد با دیدن خون دچار سرگیجه می‌شوند. برای شمارش سلول‌های خونی نیز، نیاز هست که نمونه را در لوله مخصوص شمارش سلول‌های خونی وارد کنند که این لوله‌ها یا به صورت خلاء هستند ویا به صورت لوله‌های ساده می‌باشد . بعد از اتمام آزمایش نیز کبودی خفیفی روی پوست ظاهر می‌شود که ظرف یک الی دو روز برطرف خواهد شد. در اکثر موارد، نتیجه‌ی CBC ظرف یک یا چند روز بعد از آزمایش تحویل بیمار داده می‌شود.

ساخت دستگاهی هوشمندی که ظرف مدت ده دقیقه و بدون درد از شما آزمایش CBC میگیرد

همانگونه که در بالا به آن اشاره کردیم معمولا فرایند مراجعه اولیه به پزشک برای انجام آزمایش CBC تا دریافت نتیجه آزمایش از آزمایشگاه، بیش از چند روز زمان می‌برد اما اکنون محققان کشورمان دستگاهی با فناوری هوش مصنوعی پیشرفته ساخته‌اند که این دستگاه تنها با یک قطره خون و در زمان ۱۰ دقیقه این آزمایش را انجام می‌دهد.

نوید یاراحمدی، مدیر عامل شرکت استارت آپ تولید کننده این دستگاه گفت: دنیا به سمتی در حال حرکت است که افراد همواره از وضعیت سلامت خود اطلاع داشته باشند و بتوان با ابزار و روش‌های گوناگونی داده‌های مرتبط با سلامت فرد را استخراج و ذخیره سازی کرد.

وی ادامه داد: با توجه به این موضوع دستگاه «تست سی بی سی» یا شمارش کامل خونی را ساختیم. این دستگاه در کمتر از ۱۰ دقیقه ۱۹ پارامتر خونی را اندازه گیری می‌کند. برای انجام تست با این دستگاه تنها به یک قطره خون نیاز بوده و کاربری ساده‌ای دارد.

یاراحمدی اضافه کرد: با اندازه گیری این ۱۹ پارامتر شامل تعداد گلبول‌های سفید و قرمز، پلاکت‌ها و هموگلوبین و سایر پارامترهای وابسته به آن می‌توان متوجه مواردی مانند کم خونی، عفونت و انعقاد خون شد.

به گفته وی، این دستگاه ایرانی کاملاً با فناوری‌های بومی تولید شده است. فناوری مرکزی آن مرتبط با حوزه ریزسیالات بوده و در آن از فناوری‌های دیگری مانند هوش مصنوعی نیز استفاده شده است.

این فعال فناور افزود: این محصول در حال حاضر در مرحله نیمه صنعتی بوده که امید است طبق برنامه‌ریزی انجام شده ظرف مدت کوتاهی به نمونه اولیه رسیده و طی چند ماه تأییدیه‌ها و مجوزهای لازم را اخذ کند. خبرنگار : سجاد عبدلی/خبرگزاری علم و فناوری