ثروت و قدرت، وسیله امتحان 

أَ یحْسَبُونَ أَنَّما نُمِدُّهُمْ بِهِ مِنْ مالٍ وَ بَنِینَ [۱]

 نُسارِعُ لَهُمْ فِی اَلْخَیراتِ بَلْ لا یشْعُرُونَ [۲]

آیا آنان گمان می برند ما آن ها را به مال و فرزندان امداد و کمک کرده ایم

اینان خیال می کنند در رساندن خیرات به آنان شتاب کرده ایم، خیر، بلکه نمی فهمند.

ملأ و اشراف طبقات اجتماع که گرفتار قید و بند خودخواهی و استکبار و ثروت و مال این جهانی اند، چنین می پندارند که این ثروت و فرزندان و عشیره بر آنان لطفی است که درباره آنان شده است. همان ها که: کفروا و کذبوا بلقاء الاخره و اترفناهم فی الحیاه الدنیا.

مال و ثروت زیاد به دست آورده بودند و مال و قوم و فرزندان، آنان را به شورش و عصیان و کفر کشانده بود.

اینان گمان نکنند این توسعه در مال و اولاد، خیری و لطفی است که زودتر به آنان رسانده ایم. اگر این امور خیر و صلاح بود توان گران و مترفان به عذاب خداوندی دچار نمی شدند، بلکه این ثروت و فرزندان وبال و مصیبتی برای آنان است که عذابشان بیشتر شود. اینان پیامبران ما را تا قبل از ادعای رسالت به عقول، شعور، فهم، متانت و رزانت عقل و اخلاق شناختند، اما به مجرد ادعای رسالت از طرف آن پیامبران، به واسطه دل بستگی به مال و منال و اولاد مخالفت و عناد ورزیدند. آیا می توانند بگویند: رسول را نشناختیم و کلام او را نفهمیدیم، یا بگویند: رسول، ناتوانی فکری داشت: به جنه و کلماتش همه مختل و پرسشان بود. یا از ما توقع مال و هزینه زندگی می داشت؟ خیر. هیچ کدام از این ها نبود، بلکه کفر، عناد لجاج و اتراف آنها مانع ایمان آنها بود و عذاب الهی هم آن ها را گرفت و چه قدر و نظیر اینان در همه زمان هاهست. امداد به مال و فرزندان و کمک به رفاه و اتراف در دنیا موجب گرفتاری و عذاب آنان است، نه آنکه خیال کنند ما خیرات و نعمت ها را زودتر به آن ها رسانده ایم و آنان نزد ما احترام و قیمتی داشته خیرشان را زودتر به آنها رسانده و ایشان را گرامی داشته ایم: فأما الانسان اذا ما أبتلاه ربه فاکرمه و نعمه فیقول ربی أکرمن [۳]

مسارعت در خیرات خداوندی توفیق توبه و انابه و اعمال صالح است که مایه نجات و درجات اخروی انسان ها باشد، نه انباشتن مال دنیا و دوری از پیروی از پیامبران.

سکونی (رحمه الله) از امام صادق (علیه السلام) و پدران گرامی اش (علیهم السلام) نقل می کند که پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: به درستی که خداوند متعال می فرماید: هرگاه دنیای بنده مؤمن را بر او تنگ گیرم، او محزون و غمگین می شود، حال آن که یک امر، بیشتر مایه تقرب و نزدیکی او به من است و اگر دنیا بر او گشایش دهم خوش حال می گردد، در حالی این، مایه دوری او از من است. آن گاه حضرت این آیه را خواند: أیحسبون انما نمدهم به من مال و بنین نسارع لهم فی الخیرات بل لا یشعرون.

امیر مؤمنان (علیه السلام) می فرماید:

یابن ادم اذا رایت ربک سبحانه یتابع علیک نعمه و انت تصعیه فاحذره؛

فرزند آدم، اگر دیدی پروردگار تو پی درپی نعمت های خودش را بر تو ارزانی می دارد و تو را نافرمانی می کنی، پس از خداوند بر حذر باش. پی نوشت: